اگر به تازگی وارد حرفه تجربه کاربری شدهاید باید بدانید در مورد تخصص تجربه کاربری نامگذاریهای متنوعی صورت گرفته است. از نامگذاری عنوان این رشته تا نامگذاری شغلهای مطرح در این تخصص. در این مقاله شما با اصلی ترین شغلهای مطرح در تخصص طراحی تجربه کاربری آشنا میشوید تا بتوانید در زمان پیدا کردن شغل در این حوزه با عنوانی صحیح تخصص خود را معرفی کنید؛ عنوانی که به خوبی توصیف کننده تخصص و مهارتهای شما باشد.
رشته تجربه کاربری تخصصی نسبتاً جدید محسوب میشود. از همین رو نامگذاریهای متفاوتی در این خصوص در تمام دنیا وجود دارد. مثلاً تجربه کاربری (User eXperience- UX)، طراحی تجربه (eXperience Design-XD) و تجربه کاربری (User Experience- UE) هرچند این نامگذاریها تفاوتهایی دارند تقریباً به تخصص یکسانی اشاره میکنند. اینکه شما از کدام نام استفاده کنید تا حد زیادی به سازمانی که در آن کار میکنید و ادبیات رایج در مورد این تخصص در آن سازمان بستگی دارد.
وقتی در مورد زیرمجموعههای حوزه تجربه کاربری صحبت میشود موضوعی کمی حساستر است. چرا که به دلیل جوان بودن این رشته استانداردسازی صحیحی در مورد شغلهای زیرمجموعه آن انجام نشده است. همین باعث شده که وقتی به عناوین شغلی مربوط به تجربه کاربری نگاه میکنید عنوانهای شغلی بسیار متنوعی را میبینید؛ مثلاً طراح تجربه کاربری، طراح رابط کاربری، محقق رفتار کاربری، محقق تجربه کاربری، طراح تعاملات، معمار اطلاعات، معمار تجربه کاربری، مهندس کاربری سایت، طراح گرافیک، طراح بصری، طراح سایت، نویسنده تبلیغاتی، استراتژیست محتوا و عنوانین سلیقهای بیشمار دیگر. اما در نهایت همه این عناوین در شغلهای زیر جای میگیرند. عنوان پیش رو رایجترین عنوانهای شغلی حوزه تجربه کاربری در دنیا هستند.
معمار اطلاعات و یا طراح ارتباطات کاربر
فردی که در این شغل فعالیت میکند همانند یک معمار ساختار کلی و نحوه تعاملات محصول با کاربر را طراحی میکند. او تصمیم میگیرد چه اتاقهایی در ساختمان باشند و افراد چگونه از یک اتاق به اتاق دیگر بروند و درها و پنجرهها کجا باشند. هرچند که هدف نهایی هر دو شغل طراحی نحوه حرکت لحظه به لحظه کاربر بین اطلاعات موجود در سیستم است تفاوتی بین این دو عنوان شغلی وجود دارد؛ طراح ارتباطات کاربر بر جزییات تعاملات کاربر با سیستم و جریانهای کاربری (Workflow) میپردازد در حالی که معمار اطلاعات بر ساختار اطلاعات و دسترسپذیری اطلاعات تمرکز دارد.
طراح بصری
فردی که بر لایههای دیداری محصول تمرکز میکند مثل رنگ، فونت، ساختار نمایش اطلاعات و سایر المانهای تصویری. گرچه چیدمان المانهای بصری بخشی از کار طراح ارتباطات کاربری محصول است اما یک طراح بصری خوب میتواند نقطه نظرات تخصصی در این حوزه بدهد. اگر فرض کنیم طراح ارتباطات کاربری معمار ساختمان باشد طراح بصری مثل طراح دکوراسیون داخلی ساختمان میباشد.
محقق رفتار کاربری
دارنده این شغل درباره نیازهای کاربران و رفتارهای آنها تحقیق میکند. تحقیق میتواند کیفی (مثلاً مصاحبه عمیق با کاربران) باشد یا کمی (مثلاً نمونهگیری آماری و توزیع پرسشنامه) و گستره این تحقیق از کشف نیازهای کاربران، صحت سنجی محصول و آزمون کاربردپذیری محصول (Usability testing) را شامل میشود. اگر طراح ارتباطات کاربری مثل معمار ساختمان و طراح بصری مثل طراح دکوراسیون داخلی ساختمان باشد محقق رفتار کاربری نقش محقق جمعیت شناختی را دارد که بررسی میکند چه افرادی در این ساختمان زندگی میکنند و مهمترین ویژگیها و نیازمندیهای آنها چیست.
نویسنده محتوا (Copy writer)
فردی که استراتژی کلیه متون محتوای محصول را تعیین میکند. دارنده این شغل مشخص میکند دقیقاً چه پیامی باید با کاربران منتقل شود، زبان و لحن آن چگونه باشد و چه زمانی نمایش داده شود. نویسنده محتوا وظیفه دارند یکپارچگی میان محتوای کل محصول را که به کاربران منتقل میشود حفظ کند تا تناسب آن با برند و تجربه کاربر لحاظ گردد.
هرچند شغلهای دیگری مثل تحلیلگر کسب و کار، طراح سایت، مدیر پروژه و … وجود دارند که در تشکیل تجربه کاربران از یک محصول نقش ایفا میکنند، اما شغلهای ذکر شده معمولاً همه یا بخشی از افراد تیم طراحی تجربه کاربری را شکل می دهند که هدایت کننده اصلی مسیر تجربه کاربر در محصول ما هستند.